Cursus SimBokunde

Module “Prehistorie en oudheid in Simpelveld en Bocholtz”

De Heemkundvereniging De Bongard heeft de cursusreeks Simbokunde ontwikkeld voor alle mensen die zich interesseren voor de geschiedenis van Simpelveld, Bocholtz en de directe omgeving. De verschillende aspecten van de geschiedenis van Simpelveld en Bocholtz worden hierin nader belicht. De hele cursus bestaat uit 6 modules die onafhankelijk van elkaar kunnen worden gevolgd. Bij elke module van de cursus hoort een cursusboek. Deze keer wordt de module “Prehistorie en oudheid in Simpelveld en Bocholtz” gegeven.

Meer dan 2000 jaar geschiedenis

Als we nu door de dorpen Simpelveld en Bocholtz wandelen, kunnen we ons moeilijk voorstellen dat onder de grond nog een hele geschiedenis verborgen is. Terwijl de gemeente Simpelveld tot een van de regio’s met de oudst bekende bewoning in Nederland behoort. De Bandkeramiekers kenden onze regio, ze hadden een kleine nederzetting en gebruikten de grondstoffen die onze gemeente rijk is. Vervolgens kwamen de Romeinen naar deze contreien. Ook zij lieten sporen achter, deze sporen behoren tot de grootste schatten van de Nederlandse oudheid. Ook uit de tijd van de Merovingers zijn resten gevonden. In deze module eindigen we met de tijd van Karel de Grote, die in Aken zijn belangrijkste woonplek had. Kortom, onze dorpen hebben een bewogen geschiedenis die meer dan 2000 jaar teruggaat.

De theoriedelen worden gegeven op maandag 13 februari en donderdag 9 maart a.s. en vinden plaats in Café Oud Bocholtz. Op zaterdag 11 maart a.s. volgt dan nog een excursie. De kosten bedragen 5 Euro per cursusonderdeel inclusief koffie. Aanmelden kan vóór 6 februari a.s. via mail: debongard@hotmail.com of telefonisch, na 18 uur, via: 06-39445209.

Meld je snel aan voor deze module om meer van de geschiedenis van Bocholtz,  Simpelveld en de directe omgeving te leren kennen!

Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Auteur Al Kerckhoffs zal op woensdag 14 december a.s. om 20 uur zijn boek ‘De Huls, Va doe bis noe’ presenteren in Cultureelcentrum De Klimboom, Doctor Ottenstraat 46 in Simpelveld. Tijdens de presentatie neemt Hulzenaar Al Kerckhoffs u mee in het tot stand komen van het boek en zijn speurtocht naar de vele verhalen, herinneringen en anekdotes die in zijn boek zijn opgenomen.

In het in samenwerking met Heemkundevereniging De Bongard uitgegeven boek, beschrijft Al Kerckhoffs de geschiedenis van de Huls van de Romeinse tijd tot en met de 21^ste eeuw waarbij de nadruk op de recente geschiedenis ligt. Rode draad hierin vormen de persoonlijke herinneringen van de schrijver en (oud) Hulzenaren. Het rijk geïllustreerde boek is daarmee een verzameling van verhalen met ‘feiten’ zoals die in de herinneringen liggen en zeker geen wetenschappelijk werk.

Tijdens de voorinschrijving hebben zich al ruim 300 mensen aangemeld voor dit nieuwe boek over de Huls. Direct na de presentatie is tegen contante of pinbetaling voor de voorinschrijvers het boek te verkrijgen in onze boekenstand voor €30,-. Mocht u niet hebben vooringeschreven kunt u, zolang de voorraad strekt, eveneens het boek na de presentatie ter plekke kopen. Mocht u de boekpresentatie niet kunnen bij wonen, is het boek – uitsluitend tegen contante betaling – vanaf 15 december a.s. op de volgende adressen af te halen: Baan 52 in Bocholtz of Dr. Schweitzerstraat 4 in Simpelveld.

Iedereen is van harte welkom tijdens de boekpresentatie. Toegang is gratis, consumpties zijn voor eigen rekening.

Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Excursie Limburgs Schutterij Museum en het Missiemuseum in Steyl

Op zondag 13 november a.s. organiseert Heemkundevereniging de Bongard een excursie naar het Limburgs Schutterij Museum en het Missiemuseum in Steyl.

Limburgs Schutterij Museum

Het schutterijwezen kent een eeuwenoude, diepgewortelde traditie in de Nederlands- en Belgisch- Limburgse samenleving. De schutterij heeft ons door de eeuwen heen een rijke collectie nagelaten van vaandels, buksen, uniformen, koningszilver, onderscheidingen, documentatie en nog veel meer. Deze attributen verdienen het voor het nageslacht geconserveerd te worden. Maar dat niet alleen, ook verdient deze waardevolle collectie een waardige plaats, gevestigd in een fraaie voormalige parochiekerk.

Koningszilver Andreas Dumont schutterij St. Sebastianus, Bocholtz uit 1909

Impressie collectie Limburgs Schutterij Museum

Missiemuseum

Een bezoek aan het Missiemuseum in kloosterdorp Steyl is een bijzondere ervaring. Anders dan de naam doet vermoeden vind je er een overweldigende hoeveelheid volkenkundige voorwerpen, 1500 opgezette dieren en een imposante, kleurrijke verzameling vlinders, kevers en andere insecten. Dit alles in een opstelling zoals gebruikelijk aan het einde van de negentiende eeuw: metershoge vitrines, een open diergroep die doet denken aan de ark van Noach en wanden vol kastjes in het insectenkabinet. Deze historische inrichting maakt het museum uniek. Het museum is zelf een museum geworden. Naast de vaste opstelling zijn er ook regelmatig wisselexposities.

Impressie collectie Missie museum Chinees huisaltaar, 19e eeuw

Excursie

Na de ontvangst met koffie/thee en vlaai in het Limburgs Schutterij Museum volgt een rondleiding door het museum. Aansluitend is er gelegenheid om in het museum een eigen lunchpakket te nuttigen met koffie/thee. Na de lunch volgt een kortte rondgang door kloosterdorp Steyl en sluiten we af met een bezoek aan het bekende Missiemuseum. De totaalprijs voor leden van Heemkundevereniging De Bongard bedraagt €20 en niet-leden betalen €25. Deze kosten dienen contant en graag gepast, voor vertrek te worden betaald. Vertrek is om 9.30 uur vanaf de parkeerplaats naast De Jozefsjoeël, Kloosterstraat 66 in Simpelveld, waarbij zal worden gecarpoold.

Graag zo spoedig mogelijk vóór 7 november a.s. aanmelden via een mail aan Debongard@hotmail.com Pas bij bevestiging is de aanmelding definitief aangezien de maximale groepsgrootte 25 personen is. Bij de aanmelding graag even laten weten of, en hoeveel, deelnemers met je mee kunnen rijden.

Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Voorinschrijving boek ‘De Huls, Va doe bis noe’

De Huls heeft een rijk verleden en dit verleden wordt samengebracht in het nog te verschijnen boek over de Huls van de hand van Hulzenaar Al Kerckhoffs en uitgegeven door Heemkundevereniging De Bongard. In het boek wordt de Huls in de Romeinse tijd en de middeleeuwen beschreven maar de focus ligt met name op de recente geschiedenis van de 20^ste en 21^ste eeuw. Hierbij komt naast het rijke Roomse leven, ook de middenstand op de Huls ruim aan bod. Wist u dat er op de Huls ook de vestiging van een multinational was?

De Huls van Lovemich tot ‘onge in gen Graat’, dus ook de hele Hulsbergweg, kende en kent een bruisend verenigingsleven waar in het boek uitvoerig bij wordt stilgestaan. Wie kent de Radiumridders en de Flachländer van de Huls nog? Uiteraard ontbreken de bijzondere Hulzenaren niet. Zo komen verhalen van en over maar liefs 16 van hen aan bod. Verhalen en herinneringen, persoonlijke van de schrijver en van oud-Hulzenaren, vormen de rode draad. Het boek is daarmee een verzameling van verhalen met ‘feiten’ zoals die in de herinneringen liggen, geen wetenschappelijk werk. Dit en nog veel meer komt tot leven in het omvangrijke boek  van ruim 450 pagina’s over de Huls dat voorzien is van veel unieke (oude) foto’s die  vaak uit familiebezit komen.

Voorinschrijving

Het boek is in afronding maar alvast te bestellen via voorinschrijving. Het kost €30 en de oplage is beperkt. De verwachte publicatie zal in de tweede helft van december zijn. Indien je het boek wilt bestellen, stuur dan een mail aan debongard@hotmail.com, of gooi een briefje in bij de Baan 52 in Bocholtz of Dr. Schweitzerstraat 4 in Simpelveld.

Zowel in de mail als op het briefje moeten naam, adres, e-mailadres, telefoonnummer en het aantal bestelde exemplaren worden vermeld. Het briefje moet voorzien zijn van een handtekening. Inschrijven voor het boek kan tot uiterlijk 29 oktober a.s.. Na publicatie zullen de voorinschrijvers worden geïnformeerd waar en wanneer het boek kan worden afgehaald.

Er wordt op een later moment ook nog een boekpresentatie georganiseerd. Bij die gelegenheid kunnen, indien nog beschikbaar, exemplaren worden gekocht. Over de boekpresentatie volgt op een later tijdstip meer informatie.

De Huls vanaf de Ling richting d’r Knip begin 20^ste eeuw geschilderd door ‘Arthur’ Josef Maria Nols

Familie Voragen bij de Remigiusstraat in aanleg op de huwelijksdag van Sjef Voragen

Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Mijnwerkers uit oost en west

Lezing door Serge Langeweg
op maandag 17 oktober a.s. om 20.00 uur
in Partycentrum Oud Zumpelveld, Irmstraat 23 te Simpelveld

Lezing Mijnwerkers uit oost en west

Op maandag 17 oktober a.s. organiseert Heemkundevereniging De Bongard de lezing Mijnwerkers uit oost en west met als spreker Serge Langeweg. De lezing start om 20 uur en vindt plaats in Partycentrum Oud Zumpelveld, Irmstraat 23 te Simpelveld. Voor leden van heemkundevereniging De Bongard is de toegang gratis, van niet-leden wordt een bijdrage gevraagd van 3 euro.

 Arbeidsmigranten

De Limburgse kolenmijnen waren arbeidsintensieve bedrijven. Vele duizenden mijnwerkers  waren er dag en nacht aan de slag, zowel ondergronds als bovengronds. Mijnarbeid was zwaar en voor lang niet iedereen weggelegd. De arbeidsvoorziening was voor de mijnbedrijven een punt van voortdurende aandacht. Mannen uit de regio werden – vaak met succes-  aangespoord om mijnwerker te worden. Zo werden ook dorpen als Simpelveld en Bocholtz, gelegen aan de rand van de mijnstreek, in de eerste helft van de twintigste eeuw sterk afhankelijk van de arbeidsmarkt voor mijnwerkers.

Maar omdat die regionale arbeidsmarkt niet altijd kon voldoen aan de grote vraag naar arbeidskrachten vanuit de mijnbedrijven, moest ook beroep worden gedaan op mijnwerkers van verder weg. Van heinde en verre, uit oost en west, kwamen zij als arbeidsmigranten naar de mijnstreek. Deze lezing gaat over de werving en de herkomst van mijnwerkers. In twee samenhangende vragen samengevat: hoe slaagden de mijnbedrijven erin voldoende mijnwerkers te vinden en waar kwamen die vandaan?

Serge Langeweg

Dr. Serge Langeweg (1958) studeerde sociale en economische geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. In 2011 promoveerde hij aan de Universiteit Maastricht op het proefschrift Mijnbouw en arbeidsmarkt in Nederlands-Limburg. Herkomst, werving, mobiliteit en binding van mijnwerkers tussen 1900 en 1965. Hij is als hoofd collectie en erfgoed verbonden aan Stichting Museumplein Limburg in Kerkrade, die drie museale instellingen overkoepelt: Continium discovery center, Columbus earth center en Cube design museum.

Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Lezing ‘Het dorp en mijn familie; Gulpen 1810 – 2010’ 

Op dinsdag 7 juni a.s. organiseert Heemkundevereniging De Bongard de lezing ‘Het dorp en mijn familie; Gulpen 1810 – 2010’ met als spreker Pierre Hupperts. De lezing start om 20 uur en vindt plaats in Café Oud Bocholtz, Pastoor Neujeanstraat 11 te Bocholtz.

Aan de hand van zijn boek ‘Het dorp en mijn familie. Gulpen en de familie Hupperts 1810 tot 2010’ neemt Pierre Hupperts het publiek niet alleen mee in de geschiedenis van de familie Hupperts en de dorpsgeschiedenis van Gulpen. Ook laat hij zien hoe in deze twee eeuwen grote veranderingen op regionaal, nationaal en internationaal niveau doorwerken in Zuid-Limburg en vervolgens ook het leven beïnvloeden in een dorp en een familie. Denk aan de gevolgen van oorlogen, de rol van adellijke grootgrondbezitters, de invloed van de rooms-katholieke kerk, het opkomend toerisme, de steenkolenmijnen en de groeiende emancipatie. Ook is er aandacht voor het rijke verenigingsleven waarin de familie Hupperts heel actief was.

Speciaal voor deze lezing zal Pierre ook aandacht besteden aan de migratie van de familie Hupperts. Een naam die veel voorkomt in het grensgebied van Duitsland, Nederland en België en ook in Simpelveld en Bocholtz.

In zijn boek vervlecht Pierre Hupperts op toegankelijke wijze tweehonderd jaar geschiedenis van zijn geboorteplaats Gulpen met die van zijn familie. Hij beschrijft wat uniek is aan Gulpen middenin het Zuid-Limburgse Heuvelland. Bezien vanuit het dorp en door de ogen van de familie laat hij zien hoe maatschappelijke ontwikkelingen in de lokale samenleving doorwerken. Recensenten en lezers van binnen en buiten Limburg zijn zeer positief over dit boek dat inmiddels toe is aan zijn tweede druk.

Pierre Hupperts

Pierre Hupperts is een mijnwerkerszoon geboren in Gulpen in 1955 en woont sinds 1973 in Utrecht. Voor zijn werk reisde hij veel en was hij actief in de solidariteitsbeweging met Latijns-Amerika en werkte hij 13 jaar bij ontwikkelingsorganisatie Oxfam Novib waarvoor hij jaarlijks meerdere keren naar Zuid- en Midden-Amerika ging. Toch heeft hij altijd een sterke band met zijn geboortedorp gehouden, zelfs via zijn werk. Zo heeft hij de Gulpener Bierbrouwerij geholpen hun MVO-beleid uit te werken. Pierre is altijd blijven terugkomen in Gulpen. Sinds 2008 heeft hij een appartement gekocht, gelegen op de Kiebeukel, toen niet wetend dat daar, schuin tegenover, de familie Hupperts de gehele negentiende eeuw heeft gewoond. Meer informatie over de spreker is te vinden op https://hetdorpenmijnfamilie.nl/

Aanmelding en kosten 

Belangstellenden voor de lezing dienen zich uiterlijk 5 juni a.s. aan te melden middels een mail aan debongard@hotmail.com. Voor leden van heemkundevereniging De Bongard is de toegang gratis, van niet-leden wordt een bijdrage gevraagd van 3 euro.

Legende, mythe of werkelijkheid
Lezing door Frits Schoonbrood

op woensdag 1 juni a.s. om 20.00 uur

in Partycentrum Oud Zumpelveld, Irmstraat 23 te Simpelveld

Lezing ‘Bokkerijders binnen de Landen van Overmaas’

Op woensdag 1 juni a.s. organiseert Heemkundevereniging De Bongard de lezing ‘Bokkerijders binnen de Landen van Overmaas: Legende, mythe of werkelijkheid’ met als spreker Frits Schoonbrood. De lezing start om 20 uur en vindt plaats in Partycentrum Oud Zumpelveld, Irmstraat 23 te Simpelveld.

Er bestaat nauwelijks een onderwerp uit de Zuid-Limburgse geschiedenis dat met zoveel spannende verhalen omgeven is als dat van de Bende van de Bokkerijders. Deze ‘godlooze bezwoorne bande van naghtdieven ende knevelaers’ plunderde in de 18^e eeuwkerken, pastorieën en boerderijen. Met slachtoffers werd niet zachtzinnig omgegaan. Evenals de heksen zouden de Bokkerijders een verbond met de duivel hebben gesloten, waartoe zij een eed op onder meer een dode hand aflegden. Eind 1742 werd het eerste lid van de bende gearresteerd, gedetineerd en onder folter verhoord op het kasteel van ‘s-Hertogenrade. Het folteren had tot gevolg, dat steeds meer namen van bendeleden uit de streek werden genoemd.

Vele spannende sagen, legenden en romans zijn op basis van deze bende gefantaseerd. Maar de echte geschiedenis is nog huiveringwekkender. Deze geschiedenis vertelt Frits Schoonbrood in zijn avondvullende en met lichtbeelden ondersteunde lezing. Bovendien zijn attributen, zoals de ‘dode hand’, de duim- en beenschroeven en de stoel van tortuur te aanschouwen. Op deze wijze verneemt de bezoeker op een aangrijpende wijze de onvervalste geschiedenis rondom deze vermaarde bende uit de regio.

Frits Schoonbrood

De Schinnense Bokkenrijdersspecialist Frits Schoonbrood raakte naast zijn beroep als informaticus al vroeg gefascineerd door de rijke Limburgse en Euregionale historie. In 2007 maakte hij met veertig vrijwilligers uit de regio een film over de geschiedenis van de heerlijkheid Schinnen. Het maken van de film leidde in 2008 tot de vorming van een stichting met de naam: ‘Sjtichting Genealogiek Sjènne’, afgekort SjtiGS. Als voorzitter en onderzoeker van deze stichting werkte Frits ruim elf jaar aan het onderzoeken en beschrijven van ‘de Bende van de Bokkerijders’. In september 2021 verscheen zijn boek met de titel: ‘De Bokkerijders met de Dode Hand. Ontstaan en vervolging van het banditisme in en rondom Zuid-Limburg in de 18^e eeuw’.

Voor leden van heemkundevereniging De Bongard is de toegang gratis, van niet-leden wordt een bijdrage gevraagd van 3 euro.

 Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Op zondag 15 a.s. mei organiseert Heemkundevereniging de Bongard een excursie naar het (ver)nieuw(d)e Heerlen

In het mijnverleden was Heerlen een welvarende stad. Mijnwerkers verdienden een goed salaris en spendeerden, samen met hun gezin, hun geld in de vele winkels, cafés en lunchrooms, vooral in Heerlen. Op de laatste vrijdag van de maand kregen de mijnwerkers  hun “ousjank” (loon uitbetaling) en de volgende dag kon je in Heerlen over de hoofden van winkelend publiek lopen. De middenstand floreerde.

De mijnsluitingen hebben de Oostelijke Mijnstreek zwaar getroffen. Naast 40.000 direct vervallen banen, een enorme (jeugd) werkeloosheid, verpauperde wijken en grote criminaliteit was het straatbeeld van Heerlen gevuld met onder andere drugsverslaafden.

 Gelukkig heeft de operatie Hartslag, een samenwerkingsverband van overheid, politie, woningstichtingen en andere  organisaties, het tij gekeerd en is Heerlen weer opgekrabbeld. Zo is Heerlen nu toonaangevend onder andere op het gebied van de internationale hip-hop en streetdance jongerencultuur. Ook het jaarlijkse Cultura Nova festival staat internationaal hoog aangeschreven. Echter de lelijke puist rondom het treinstation bleef de gemoederen bezig houden.

Alle ontwerpen van gerenommeerde architecten gingen uit van een klein station met troosteloze kantoorkolossen. Kneuterigheid was troef.

Maankwartier

In 2002 presenteerde Michel Huisman, een beeldende kunstenaar en filosoof, een plan: het Maankwartier. Hierin schetste hij een heel nieuwe entree voor Heerlen met grote, hoge gebouwen, grote appartementen en een verbinding tussen de voorkant van het station met de wijk achter het spoor. Een novum in het plan was de situering van een nieuw station onder het Maankwartier. Architecten, zoals de Rijksbouwmeester Jo Coenen, verklaarden Huisman voor gek en hoogmoedswaanzinnig. Een kunstenaar die voor architect speelt! Gelukkig was de gemeente de lelijke betonklotsen in de binnenstad zat en ging achter het Maankwartierplan staan. Ondanks vele tegenslagen werd in 2020 het 220 miljoen kostende Maankwartier geopend. Het is een pareltje voor de stad geworden, een entree van de stad waar veel mensen uit binnen- en buitenland speciaal naar komen kijken.

 Excursie

Gidsen zullen ons tijdens het bezoek aan het Maankwartier rondleiden en de bijzonderheden van het plan uitleggen. Naaste de nieuwe jeugdcultuur heeft Heerlen ook grote bekendheid om zijn Murals. Grote schilderingen op muren, op gebouwen en onder viaducten die een verhaal vertellen. Wij zullen een aantal bezichtigen en krijgen informatie over de symboliek, de bedoelingen van de schilder en details in de Murals.

 De excursie start om 11 uur vanaf de parkeerplaats bij de Plus op de Heerlerbaan 239 te Heerlen. Daarna gaan we naar de binnenstad en de excursie zal rond 17 uur afgelopen zijn. Tussendoor zullen wij een kop koffie drinken met een stuk vlaai erbij.

 Goed schoeisel en enige wandelconditie is aan te bevelen. Als u niet zo mobiel bent kunnen wij, in onderling overleg, bekijken wat de mogelijkheden zijn om toch (eventueel gedeeltelijk) aan de excursie deel te nemen.

De kosten per persoon zullen ergens tussen € 12 en € 15 liggen, afhankelijk van het aantal deelnemers. Aanmelden kan tot 5 mei a.s. via Debongard@hotmail.com en de mail wordt bevestigd na aanmelding. Enkele dagen voor de excursie ontvangt u via de mail nog nadere informatie o.a. over het definitieve bedrag en de betaling hiervan.

 Heemkundevereniging De Bongard Simpelveld-Bocholtz

Rabo versterkt verenigingen en clubs met kennis, netwerk en geld: Raboclubsupport.

Als u lid bent van de Rabo, kunt u de HKV een steuntje in de rug geven.
Het geld dat we hiermee ophalen, willen we besteden aan ons nieuwe archief en bibliotheek.

Meedoen is niet moeilijk:

• Ga naar www.rabobank.nl/leden/clubsupport
• ga naar https://www.rabo-clubsupport.nl/zuid-limburg-oost/deelnemers
• Registreer u en stem op ons. U vindt ons onder de zoeknaam “De Bongard”, in de regio Zuid-Limburg Oost, categorie cultuur.
  U kunt in het totaal op 3 verenigingen stemmen.